قرآن انسان شناسی را از مراحل نخستین آن که خلقت از خاک و گل خشک شده از لجن سیاه و بدبو است آغاز می کند «و لقد خلقنا الانسان من صلصلٍ من حما مسنون».

همانا انسانی را از گل و لای خشکیده ی تغییر یافته بیافریدیم.

بنابرین قرآن مبدأ تکوّن و شکل گیری انسان را از خاک می داند. (علی مومنی، کمال انسنا و انسان کامل، قم، 1387، ص 22)

مناسب ترین تعریف انسان در حدّ معرفت متعارف ما تعریف ذیل است: «انسان موجودی است مختار و آزاد که در فطرت او استعداد رسیدن به کمال و جمال مطلق الهی به ودیعه نهاده شده است که اگر صحیح حرکت کند مظهر اتمّ صفات جلال و جمال الهی خواهد شد و به کمال واقعی که فنای افعالی، صفاتی و ذاتی است، خواهد رسید و اگر راه /// و ضلالت را برگزید به شقاوت ابدی دچار خواهد شد. این تعریف شامل انسان است و دیگر موجودات عالم را شامل نمی شود. (علی مومنی، کمال انسنا و انسان کامل، قم، 1387، ص 37)